ZX SPECTRUM

O ZX Spectrum ήταν ένας 8-bit οικιακός υπολογιστής που παρουσιάστηκε στο Ηνωμένο Βασίλειο το 1982 από την εταιρεία Sinclair Research, αποτέλεσε δε την μεγαλύτερή της επιτυχία, τόσο εμπορικά , όσο και για τις καινοτομίες που εισήγαγε στην έννοια του home computing. Στις αρχικές του εκδόσεις το χρώμα του ήταν μαύρο με γκρι μικρά πλήκτρα που έδιναν την αίσθηση γομολάστιχας. H παραγωγή του σταμάτησε οριστικά το 1992 έχοντας διανύσει μια μακρά πορεία στην παγκόσμια αγορά με πολλές εκδόσεις και κλώνους.

Προηγούμενα μοντέλα και Hardware

Διαδέχθηκε τα λιγότερο δημοφιλή μοντέλα ZX-80 και ZX-81 έχοντας ως σημαντικότερα πλεονεκτήματα την έγχρωμη έξοδο για τηλεόραση και την μεγαλύτερη μνήμη(16 ή 48KB). Ο Spectrum αναδείχθηκε στον μοναδικό, εκείνη την εποχή, ανταγωνιστή του αμερικανικού Commodore 64. Η εμπορική του επιτυχία πυροδότησε έναν κατασκευαστικό οργασμό από άλλες εταιρείες για την πλαισίωση του σε επιπλέον Υλικό(Hardware) και Λογισμικό(Software). Το πακέτο πώλησης περιελάμβανε μια μονάδα που ήταν ένα πληκτρολόγιο (QWERTY), με ενσωματωμένες και τις εντολές της BASIC, το οποίο εμπεριείχε τον επεξεργαστή Z80 της ZILOG και όλα τα ηλεκτρονικά του. Μπορούσε να απεικονίσει 32 στήλες επί 24 γραμμές κειμένου ενώ η ανάλυση οθόνης που υποστήριζε ήταν 256Χ192 εικονοστοιχεία(pixels) με δυνατότητα 8 χρωμάτων(μαζί με το μαύρο) και 2 επιπέδων φωτεινότητας. Για την λειτουργία του απαιτούνταν επιπλέον ένα κοινό απλό κασετόφωνο ως μονάδα μαγνητικής αποθήκευσης/ανάγνωσης και μία έγχρωμη τηλεόραση ως μονάδα εξόδου. Το Λειτουργικό σύστημα(Operating system) περιλαμβανόταν στην μνήμη ROM όπως επίσης και μια ειδική έκδοση της BASIC.

Εκδόσεις
Ο ZX SPECTRUM 2 με ενσωματωμένο κασετόφωνο αποθήκευσης ψηφιακών δεδομένων

Στην διάρκεια της παρουσίας του στην αγορά εμφανίστηκε σε τουλάχιστον 7 εκδόσεις με τα εξής κοινά χαρακτηριστικά : 8-Bit Επεξεργαστής Z80 της ZILOG, Κεντρικό κύκλωμα και πληκτρολόγιο ενσωματωμένα στην ίδια συσκευή, έξοδο τηλεόρασης(Διαμορφωτής RF), Μνήμη ROM με ενσωματωμένη έκδοση της δημοφιλούς BASIC, Έξοδο γενικής χρήσης για σύνδεση περιφερειακών. Οι διαφορές των εκδόσεων αναλύονται παρακάτω :

1. ZX SPECTRUM 16KB μνήμη RAM, 32KB ROM
2. ZX SPECTRUM 48KB μνήμη RAM, 32KB ROM
3. ZX SPECTRUM+ 48KB μνήμη RAM, επιπλέον καλύτερο πληκτρολόγιο, πλήκτρο reset, πιο στιβαρή και αξιόπιστη κατασκευή.
4. ZX SPECTRUM 128 128KB μνήμη RAM, AY-3-8912 chip, MIDI interface, RS-232 σειριακή θύρα, RGB έξοδο οθόνης.
5. ZX SPECTRUM +2(AMSTRAD), επιπλέον θύρα για 2 Joystick, ενσωματωμένο κασετόφωνο, καλύτερο πληκτρολόγιο.
6. ZX SPECTRUM +2A με καινούργιο motherboard, τα υπόλοιπα χαρακτηριστικά ίδια με το 2A.
7. ZX SPECTRUM +3A με ενσωματωμένο FDD DRIVE 3 ιντσών ίδιο με αυτό που είχαν τα υπόλοιπα μοντέλα της AMSTRAD όπως το CPC 6128 και προσθήκη του λειτουργικού CP/M.
8. Διάφοροι κλώνοι με σημαντικότερο αυτόν της εταιρείας TIMEX.

Περιφερειακά
Περιφερειακό για εκτυπωτή και ο αντίστοιχος εκτυπωτής

Το ZX SPECTRUM εξαρχής κατασκευάστηκε κυρίως λόγω κόστους, όπως όλα τα μηχανήματα της εποχής, με πολύ μικρή υποστήριξη περιφερειακών συσκευών και συνδέσεων. Έτσι κυκλοφόρησαν στην παγκόσμια αλλά και στην ελληνική αγορά, μεγάλος αριθμός ειδικών interface με σημαντικότερα το Kempston joystick interface(υποστήριξη χειριστηρίου) το joystick interface από την Ελληνική εταιρεία ROM ΨΗΦΙΑΚΗ αμφότερα για παιχνίδια, το κύκλωμα υποστήριξης και το αντίστοιχο microdrive ένα είδος αποθηκευτικής συσκευής μικρής μαγνητικής κασέτας, το κύκλωμα υποστήριξης printer, το κύκλωμα υποστήριξης σειριακής θύρας RS-232 , κάρτα υποστήριξης δικτύου(ZX NET) και τα interface 1 και 2(Kempston) που υποστήριζαν 2 game ports και επιπλέον μνήμη ROM. Επίσης κυκλοφόρησαν Interface για σαρωτές και ρομποτικούς βραχίονες καθώς και οι αντίστοιχες συσκευές.

Software

Κυκλοφόρησαν συνολικά 20.000 τίτλοι. Ο μεγαλύτερος αριθμός αφορούσε παιχνίδια μεταξύ αυτών τα κλασικά Pac-Man, SNAKE, Chuckie Egg, ACE OF ACES, Arkanoid, Elite και Treasure Island Dizzy καθώς και όλα τα δημοφιλή εκείνη την εποχή παιχνίδια από τις βιντεοκονσόλες. Επίσης κυκλοφόρησαν πολλά εκπαιδευτικά προγράμματα, επεξεργαστές κειμένου (Tasword II), λογιστικά φύλλα(VU CALC), Διαχείρισης βάσης δεδομένων(VU-File), μοντελοποίησης 3D (VU-3D) και γλώσσες προγραμματισμού όπως η PASCAL. Αξιοσημείωτο είναι, πως λόγω της δημοφιλίας τού ZX SPECTRUM, κυκλοφορούν εξομοιωτές(emulators) για όλα τα δημοφιλή λειτουργικά συστήματα όπως τα Windows 98, τα Windows XP, το Linux και προσφάτως τα Windows 7, τα οποία διαθέτουν ακόμη και προσομοίωση κασετοφώνου.

Πηγές

* Περιοδικό PIXEL
* Περιοδικό MICROMAD

Στο άρθρο αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το άρθρο ZX SPECTRUM της Αγγλόγλωσσης Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 3.0. (ιστορικό/συντάκτες).

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

* Οτι αφορά στον Spectrum και πολλοί εξομοιωτές.

Μηχανισμός των Αντικυθήρων - Apple I - Commodore - ENIAC - Macintosh - SGI Indy - Sinclair ΖΧ80 - Sinclair ΖΧ81 - Z3 - ZX Spectrum

Ιστορία των υπολογιστών