Z3

Z3 αντίγραφο στο Μουσείο Τεχνολογίας στο Μόναχο (*)

Η Z3 του Konrad Zuse ήταν ο πρώτος προγραμματιζόμενος υπολογιστής του κόσμου, και παρόλο που δεν διέθετε την εντολή διακλάδωσης υπό συνθήκη, πληρεί τα κριτήρια ορισμού ενός υπολογιστή που είναι Touring complete. [1]

Η Z3 κατασκευάστηκε με 2.200 ηλεκτρονόμους, είχε συχνότητα ρολογιού από 5 έως 10 Hz, και μήκος λέξης 22 bit. Οι υπολογισμοί γίνονταν σε δυαδική αριθμητική κινητής υποδιαστολής. Η μηχανή ολοκληρώθηκε το 1941 (στις 12 Μαΐου) του ίδιου χρόνου παρουσιάστηκε με επιτυχία σε κοινό επιστημόνων στο Βερολίνο.

Ο αυθεντικός Z3 καταστράφηκε το 1943 κατά τη διάρκεια συμμαχικού βομβαρδισμού στο Βερολίνο. Ένα πλήρες λειτουργικό αντίγραφο κατασκευάστηκε την δεκαετία του 1960 από την εταιρία του Konrad Zuse [Zuse KG] και εκτίθεται στο [Γερμανικό Μουσείο] του Μονάχου και στο [Γερμανικό Τεχνολογικό Μουσείο] του Βερολίνου. Το 1998 αποδείχτηκε ότι η Z3 είναι Touring complete. (Βλ. http://en.wikipedia.org/wiki/Turing_completeness Touring completeness]])
Aναμνηστική πλάκα για τον υπολογιστή Ζ3 στην οδό Methfesselstraße 7 Berlin-Kreuzberg

Στο Βερολίνο (Κρόϊτσμπεργκ), στο σπίτι όπου κατασκευάστηκε και λειτούργησε ο πρώτος υπολογιστής Ζ3, υπάρχει σήμερα μία αναμνηστική πλάκα.

Βασική αρχιτεκτονική
Αρχιτεκτονική Ζ3,Ζ1

Τα βασικά μέρη του Z3 ήταν:

* η μνήμη, ικανή να αποθηκεύσει 64 αριθμούς κινητής υποδιαστολής σε δυαδική αναπαράσταση (των 22 μπιτ).
* η κεντρική μονάδα επεξεργασίας
* η μονάδα ελέγχου
* οι συσκευές εισόδου/εξόδου

Σύνολο εντολών

Το πρόγραμμα ήταν αποθηκευμένο σε μια διάτρητη ταινία. Μια εντολή κωδικοποιείται με 8 μπιτ και καταλαμβάνει μια σειρά στην ταινία. Το σύνολο εντολών αποτελείται από εννιά εντολές (πίνακας 1). Υπάρχουν τρεις τύποι εντολών:

* Εισόδου/εξόδου
* Μνήμης
* Αριθμητικές

Ο κωδικός λειτουργίας έχει μεταβλητό μήκος δύο ή πέντε μπιτ. Οι εντολές μνήμης κωδικοποιούν την διεύθυνση στην οποία αναφέρονται στα έξι λιγότερο σημαντικά μπιτ της εντολής. Αυτό σημαίνει ο χώρος διευθύνσεων έχει μέγιστο μέγεθος 64 λέξεων που είναι εξάλλου και το μέγεθος της μνήμης όπως προαναφέραμε.
Πίνακας 1 , Σύνολο εντολών και κωδικοί λειτουργίας του Ζ3 Τύπος Εντολή Περιγραφή Κώδικας λειτουργίας
Ε/Ε Lu διάβασε πληκτρολόγιο 01 110000
Ld εμφάνισε αποτέλεσμα 01 111000
Μνήμη Pr z φόρτωση διεύθυνσης z 11 z6z5z4z3z2z1
Ps z αποθήκευση διεύθυνσης z 10 z6z5z4z3z2z1
αριθμητικές Lm πολλαπλασιασμός 01 001000
Li διαίρεση 01 010000
Lw τετραγωνική ρίζα 01 011000
Ls1 πρόσθεση 01 100000
Ls2 αφαίρεση 01 101000

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

* Konrad Zuse’s Legacy: The Architecture of the Z1 and Z3 (PDF)
* Konrad Zuse (deutsch)
* Z3 computer (deutsch)
* Konrad Zuse (english)
* Z3 computer (english)

Μηχανισμός των Αντικυθήρων - Apple I - Commodore - ENIAC - Macintosh - SGI Indy - Sinclair ΖΧ80 - Sinclair ΖΧ81 - Z3 - ZX Spectrum

Ιστορία των υπολογιστών