.
Ο σφένδαμος, το σφενδάμι ή σφεντάμι (αρχ. ελλ., ἡ σφένδαμνος) είναι είδος άγριου δένδρου.
Καρπός ψευδοπλάτανου, είδους σφενδάμου.
Στην πραγματικότητα πρόκειται για γένος δένδρων ή ημίθαμνων με την επιστημονική ονομασία Acer. Η επιστημονική ονομασία του σφένδαμου οφείλεται στα χαρακτηριστικά φύλλα του με τρεις ή πέντε μυτερές απολήξεις (acer στα λατινικά σημαίνει οξύς, αιχμηρός). Επίσης χαρακτηριστικός είναι ο καρπός του σφένδαμου, που έχει δυο φύλλα με δύο πυρήνες στο μέσο και μοιάζει με έντομο με δυο μεγάλα φτερά.
Ο σφένδαμος χρησιμοποιείται στην επιπλοποιία, σε οικοδομικές και αρχιτεκτονικές εφαρμογές, στην κατασκευή μουσικών οργάνων, ως διακοσμητικό φυτό (π.χ. μπονζάι) κ.α.
Ο σφένδαμος προσβάλλεται συχνά από μύκητες, ορισμένοι εκ των οποίων μπορούν να προκαλέσουν ακόμα και τον θάνατο του φυτού.
Το φύλλο του σφενδάμου αποτελεί το εθνικό σύμβολο του Καναδά και η αναπαράσταση του βρίσκεται στο κέντρο της σημαίας της χώρας.
Είδη
A. acuminatolobum - A. amplum - A. argutum - A. barbatum - A. barbinerve - A. buergerianum - A. caesium - A. calcaratum - A. campbellii - A. campestre - A. capillipes - A. cappadocicum - A. carpinifolium - A. caudatum - A. circinatum - A. cissifolium - A. coriaceifolium - A. crataegifolium - A. davidii - A. diabolicum - A. distylum - A. elegantulum - A. fabri - A. flabellatum - A. forrestii - A. ginnala - A. giraldii - A. glabrum - A. grandidentatum - A. griseum - A. grosseri - A. heldreichii - A. henryi - A. hersii - A. hyrcanum - A. japonicum - A. laevigatum - A. laurinum - A. laxiflorum - A. leucoderme - A. lobelii - A. longipes - A. macrophyllum - A. mandshuricum - A. maximowiczianum - A. maximowiczii - A. micranthum - A. miyabei - A. mono - A. monspessulanum - A. negundo - A. nigrum - A. oblongum - A. obtusatum - A. obtusifolium - A. oliverianum - A. opalus - A. palmatum - A. paxii - A. pectinatum - A. pensylvanicum - A. pentaphyllum - A. platanoides - A. pseudoplatanus - A. pseudosieboldianum - A. pycnanthum - A. robustum - A. rotundilobum - A. rubescens - A. rubrum - A. rufinerve - A. saccharinum - A. saccharum - A. sempervirens - A. shirasawanum - A. sieboldianum - A. sikkimense - A. sinense - A. skutchii - A. spicatum - A. stachyophyllum - A. sterculiaceum - A. syriacum - A. tataricum - A. tegmentosum - A. tonkinense - A. trautvetteri - A. triflorum - A. truncatum - A. tschonoski - A. tsinglingense - A. turkestanicum - A. ukurunduense - A. undulatum - A. velutinum - A. wilsonii - A. yangbiense
Hybrids: A. × bormuelleri - A. × boscii - A. × conspicuum - A. × coriaceum - A. × dieckii - A. × durrettii - A. × freemanii - A. × hillieri - A. × hybridum - A. × martinii - A. × pseudo-heldreichii - A. × ramosum - A. × rotundilobum - A. × schwerinii - A. × zoeschense
Τα είδη του σφένδαμου ξεπερνούν τα εκατό. Ορισμένα από αυτά είναι αειθαλή, αλλά τα περισσότερα είδη είναι φυλλοβόλα.
Καναδικό σιρόπι από σφένδαμο.
Ο πιο κοινός σφένδαμος είναι Σφένδαμος ο ψευδοπλάτανος (Acer pseudoplatanus), που ευδοκιμεί στην Κεντρική Ευρώπη, στις βορινές ακτές της Μεσογείου και στον Καύκασο. Συνήθως βρίσκεται στα δάση, απομονωμένος, σε γόνιμο έδαφος. Τα φύλλα του είναι ελαφρά, με λοβό και το κάτω μέρος τους είναι σχεδόν λευκό. Το ξύλο του είναι λευκό και όχι πολύ συμπαγές. Το ξύλο της ρίζας του έχει ωραία νερά και χρησιμοποιείται για μικρά έπιπλα πολυτελείας. Το σφενδάμι αυτό υπάρχει και στην Βόρειο Ελλάδα, και είναι περιζήτητο για την κατασκευή μουσικών οργάνων και επίπλων.
Ένα άλλο είδος σφένδαμου είναι Σφένδαμος ο πλατανοειδής ή νορβηγικός σφένδαμος (Acer platanoides), που βρίσκεται στα δάση της Βορείου Ευρώπης και της Βορείου Ασίας. Ο σφένδαμος αυτός, που είναι φυλλοβόλος, μοιάζει με τον πλάτανο, αλλά το ξύλο του είναι ελαφρά κοκκινωπό και κατώτερης ποιότητας. Το ύψος του μπορεί να φτάσει και τα 30 μέτρα, ενώ μπορεί να ζήσει έως και 250 χρόνια.
Acer buergerianum , Photo: Μιχάλης Λαχανάς
Acer stachyophyllum , Photo: Μιχάλης Λαχανάς
Ο Σφένδαμος ο σακχαρώδης (Acer saccharum) μοιάζει με τον νορβηγικό σφένδαμο, αλλά ευδοκιμεί μόνον στα δάση της Βορειοανατολικής Αμερικής. Είναι φυλλοβόλος και το ύψος του μπορεί να φτάσει τα 40 μέτρα. Ο σφένδαμος αυτός κατά την άνοιξη, πριν πέσουν τα φύλλα του, περιέχει υγρά πλούσια σε σάκχαρα. Τα υγρά αυτά συλλέγονται, όπως συλλέγεται και η ρητίνη των πεύκων, και βράζονται για να πυκνώσουν και να παραχθεί έτσι το «σιρόπι από σφένδαμο» (αγγλ., maple syrup).
Retrieved from "http://el.wikipedia.org/"
All text is available under the terms of the GNU Free Documentation License
