Τζον φον Νόιμαν

Μια απο τις μεγαλύτερες μαθηματικές μορφές του αιώνα, ο γεννημένος στην Ουγγαρία Γιάνος Νόιμαν (Janos Neumann, 28 Δεκεμβρίου 1903 – 8 Φεβρουαρίου 1957), (περισσότερο γνωστός ως Τζον φον Νόιμαν - τον γερμανικό τιτλο φον τον αγόρασε ο πατέρας του), έχει προσφέρει σε πάμπολλους κλάδους, όπως μαθηματικά, φυσική, οικονομικά, πληροφορική. Από μικρό παιδί έδειξε τα μεγάλα του χαρίσματα όταν σε ηλικία 6 ετών μπορούσε να διαιρέσει 8ψήφιους αριθμούς από μνήμης. Επίσης μπορούσε σε αυτήν την ηλικία να συνομιλεί με τον πατέρα του στα αρχαία Ελληνικά. Σε ηλικία 8 ετών ήξερε ήδη μαθηματική ανάλυση. Σε ηλικία 23 ετών δίδασκε στο Πανεπιστήμιο του Βερολίνου, όπου και ήταν ο νεότερος καθηγητής που υπήρξε ποτέ. Στην ίδια ηλικία απέκτησε το Ph.D στα μαθηματικά από το Πανεπιστήμιο της Βουδαπέστης.

To 1930 όταν ο Χίτλερ ανέβηκε στην εξουσία, η οικογένεια του και αυτός μετακόμισαν στις Η.Π.Α.. Παρόλο που γενικότερα οι επιστήμονες της εποχής δεν φημίζονταν για την επιμέλεια στο ντύσιμό τους, ο Τζον φον Νόιμαν ήταν ντυμένος πάντα άψογα και του άρεσε το ποτό και το φαγητό. Μέχρι τα 25 του είχε δημοσιοποιήσει 10 κύριες εργασίες και μέχρι τα 30 του γύρω στις 36. Το 1930 του έγινε πρόσκληση από το Πανεπιστήμιο του Πρίνστον και ήταν στην πρώτη τετραμελή ομάδα καθηγητών του Institute of Advanced Study. (οι δύο άλλοι ήταν ο Άλμπερτ Αινστάιν και ο Κουρτ Γκέντελ (Kurt Gödel). Το 1937 απέκτησε την Αμερικάνικη υπηκότητα. Το 1938 του απονεμήθηκε το Βραβείο Bôcher. Είχε παντρευτεί δύο φορές. Η πρώτη του γυναίκα ήταν η Mariette Kövesi και παντρευτήκανε το 1930. Χωρίσανε το 1937. Μετά παντρεύτηκε την Κλάρα Ντάν το 1938. Απέκτησε μόνο ένα παιδί από τον πρώτο του γάμο την Μαρίνα φον Νόιμαν η οποία είναι διακεκριμένη καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο Μίσιγκαν. Ο φον Νόιμαν διαγνώστηκε με καρκίνο στα κόκκαλα ή στο πάγκρεας το 1957 πιθανότατα από την υπερβολική του έκθεση σε ραδιενέργεια όταν παρατηρούσε τις δοκιμές της Α-βόμβας στον Ειρηνικό ή στην μετέπειτα δουλειά του σε πυρηνικά όπλα στο Λος Άλαμος. Πέθανε λίγους μήνες μετά την διάγνωση του απο υπερβολικούς πόνους. Έγραψε 150 δημοσιοποιημένα άρθρα σε όλη του την ζωή. 60 σε καθαρά μαθηματικά, 20 στην Φυσική και 60 σε εφαρμοσμένα μαθηματικά.

Οικονομικά

Μέχρι το 1930 η επιστήμη των οικονομικών είχε να κάνει με μαθηματικά και νούμερα που όμως πολλές φορές ήταν άσχετα ή "θολά". Με τις συγκεκριμένες μεθόδους δεν μπορούσε να βρεθεί κάποιο συμπέρασμα βάση επιστημονικών αποτελεσμάτων. Θα μπορούσε να πει κάποιος οτι τα οικονομικά εκείνη την περίοδο ήταν όπως η φυσική τον 17ο αιώνα: Περιμένανε την "γλώσσα" που θα τους επέτρεπε να εκφράσουν και να λύσουν περίπλοκα προβλήματα.Τότε λοιπόν ο φον Νόιμαν έκανε την πρόταση για μέσω του βιβλιού που έγραψε μαζί με τον Όσκαρ Μόργκενστερν , θεωρία παιγνίων και οικονομική συμπεριφορά.

Υπολογιστές

Ειδικά στους υπολογιστές θεωρείται ο πατέρας των σύγχρονων μηχανών και η αρχιτεκτονική φον Νόιμαν,(μονάδες εισόδου, κεντρική μονάδα επεξεργασίας, κεντρική μνήμη, μονάδες εξόδου), χρησιμοποιείται σχεδόν σε όλους τους υπολογιστές μας. Μία από τις σημαντικότερες μελέτες του ήταν στην Θεωρία παιγνίων και οικονομική συμπεριφορά. Σημαντικη επίσης θεωρείται και η μελέτη του των αυτοαναπαραγόμενων μηχανών (μηχανές φον Νόιμαν).

Πυρηνική Φυσική & Βόμβα Υδρογόνου

Μαζί με τον Έντουαρντ Τέλλερ (Edward Teller) και τον Στάνισλαβ Ούλαμ (Stanislaw Marcin Ulam) εξελίξανε θεωρίες της πυρηνικής φυσικής για τις θερμοπυρηνικές αντιδράσεις και την βόμβα υδρογόνου.