Το μελάνωμα είναι κακοήθης όγκος του δέρματος και των σπλάγχνων (εξωδερματικό μελάνωμα). Πρόκειται για κακοήθεια των μελανοκυττάρων.

Συχνότητα

Το μελάνωμα αποτελεί το 1-3% όλων των κακοήθων όγκων και η συχνότητά του αυξάνεται σε όλον τον κόσμο κατά 4-7% ετησίως (ενώ η ετήσια αύξηση του πληθυσμού είναι 1.17%). Η θνητότητα των πασχόντων από μελάνωμα έχει διπλασιασθεί τα τελευταία 35 χρόνια. Η επίπτωση της πάθησης αυξάνει όσο αυξάνεται η ηλικία, αλλά ένα στα τέσσερα (1/4) άτομα με μελάνωμα είναι ηλικίας μικρότερης των 40 ετών.

Αιτιολογία

Υπάρχει μια σειρά από παράγοντες που έχουν ενοχοποιηθεί για την παθογένεση του μελανώματος. Οι σημαντικότεροι από αυτούς είναι η υπεριώδης ακτινοβολία (δηλαδή η έκθεση στο ηλιακό φως, ανάλογα με την ευαισθησία του κάθε ατόμου σε αυτήν) και η γενετική προδιάθεση του κάθε ατόμου για την ανάπτυξη μελανώματος (ανάλογα με την εμφάνιση ύποπτων μορφών σπίλων).

Ανάπτυξη

Τα περισσότερα μελανώματα αναπτύσσονται από μελανοκύτταρα της επιδερμίδας και παρουσιάζουν δύο φάσεις ανάπτυξης οι οποίες είναι δυνατόν, σε μερικές περιπτώσεις, να επικαλύπτονται: 1. φάση οριζόντιας ανάπτυξης, όπου τα άτυπα μελανοκύτταρα εξαπλώνονται ακτινωτά καταλαμβάνοντας μεγαλύτερη έκταση, 2. φάση κάθετης ανάπτυξης, όπου η βλάβη διηθεί τις στιβάδες του δέρματος σε βάθος και μετατρέπεται σε αμιγές κακόηθες μελάνωμα.

Μεταστάσεις

Το μελάνωμα δίνει μεταστάσεις τόσο μέσω λεμφαδένων, όσο και μέσω του αίματος. Ανάλογα με την ύπαρξη απομακρυσμένων μεταστάσεων υπολογίζεται η πρόγνωση (υπολογισμός ποσοστού επιβίωσης) των ασθενών. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η πρόγνωση είναι καλή και ποσοστό άνω του 75% επιβιώνει με καλές συνθήκες για περισσότερα από 5-10 χρόνια.

«Αυτόματη υποστροφή»

Αποτελεί ένα πραγματικό γεγονός για τα μελανώματα, επαρκώς μελετημένο. Παρατηρείται μερική ή πλήρης εξαφάνιση της κακοήθους βλάβης χωρίς τη χορήγηση κανενός είδους θεραπείας. Αυτό ονομάζεται αυτόματη υποστροφή, διότι δε συνεπάγεται και ίαση. Το φαινόμενο έχει παρατηρηθεί στο 11% των περιπτώσεων μελανώματος, με μεγαλύτερη πιθανότητα να εμφανιστεί σε πρωτοπαθή εστία και όχι σε εστία μετάστασης. Παρ' ό,τι η βλάβη υποχωρεί σε μέγεθος, μέχρι και πλήρους εξαφάνισης, η παρουσία του φαινομένου της αυτόματης υποστροφής δεν κάνει την πρόγνωση καλύτερη.

Θεραπεία

Για να αποφασιστεί το είδος της θεραπείας που θα ακολουθηθεί, πρέπει να γίνει σταδιοποίηση της βλάβης (δηλαδή να προσδιοριστούν παράγοντες όπως το βάθος της βλάβης, οι μεταστάσεις κ.ά.). Μερικές από τις θεραπευτικές τακτικές που ακολουθούνται, ανάλογα με το στάδιο της νόσου είναι: χειρουργική εκτομή, λεμφαδενικός καθαρισμός, χημειοθεραπεία, ανοσοθεραπεία, ακτινοθεραπεία και ορισμένες νεότερες τεχνικές, όπως η βραχυθεραπεία.

Βιβλιογραφία

* Danidson's «Παθολογία», ιατρικές εκδόσεις Π.Χ.Πασχαλίδης, 19η έκδοση, 2005.
* Παπαδημητρίου, «Σύγχρονη γενική χειρουργική», εκδόσεις Μ. Παρισιάνου.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License