Ο υποθάλαμος (Hypothalamus) είναι τμήμα του εγκεφάλου με αμφίδρομες οδούς επικοινωνίας με όλα τα επίπεδα του μεταιχμιακού συστήματος. Με τη σειρά τους, ο υποθάλαμος και τα στενά συνδεδεμένα μαζί του στοιχεία, αποστέλλουν σήματα προς τρεις διαφορετικές κατευθύνσεις:

* Στο εγκεφαλικό στέλεχος και, κυρίως, προς τις δικτυωτές περιοχές του μέσου εγκεφάλου, της γέφυρας και του προμήκους
* Σε πολλές ανώτερες περιοχές του μέσου και ανώτερου εγκεφάλου και ιδιαίτερα προς τον πρόσθιο οπτικό θάλαμο και μεταιχμιακό φλοιό.
* Στον μίσχο της υπόφυσης, για τον έλεγχο του μεγαλύτερου μέρους των εκκριτικών λειτουργιών τόσο του πρόσθιου όσο και του οπίσθιου λοβού της υπόφυσης.

Η θέση του υποθάλαμου σημειώνεται με κόκκινο βέλος.

Με αυτό τον τρόπο, ο υποθάλαμος αποτελεί μία από τις σημαντικότερες απαγωγές οδούς ελέγχου του μεταιχμιακού συστήματος. Από αυτόν ελέγχονται οι περισσότερες από τις φυτικές και ενδοκρινικές λειτουργίες του σώματος, καθώς επίσης και πολλές πτυχές της συναισθηματικής συμπεριφοράς του ατόμου.

Ο υποθάλαμος παίζει ουσιαστικό, αλλά όχι αποκλειστικό, ρόλο στις φυτικές και τις ενδοκρινικές λειτουργίες, καθώς και σε διάφορα χαρακτηριστικά της συμπεριφοράς. Συνοπτικά, ότι λειτουργίες του υποθαλάμου είναι:

* ρύθμιση του καρδιαγγειακού συστήματος
* ρύθμιση της θερμοκρασίας του σώματος
* ρύθμιση της ποσότητας νερού στο σώμα, μέσω της δημιουργίας του αισθήματος της δίψας και μέσω του ελέγχου αποβολής του νερού από τα ούρα
* ρύθμιση της συσταλτικότητας της μήτρας
* ρύθμιση της έκθλιψης γάλακτος από τους μαστούς
* ρύθμιση του γαστρεντερικού σωλήνα και της πρόσληψης τροφής
* επίδραση του υποθαλάμου στην υπόφυση

Μεγάλη σημασία έχει ο υποθάλαμος στη συναισθηματική συμπεριφορά ζώων και ανθρώπων. Έτσι, σε ζώα έχει παρατηρηθεί ότι:

* Με τον ερεθισμό του έξω τμήματος του υποθαλάμου προκαλείται αύξηση του γενικού επιπέδου δραστηριότητας του ζώου, το οποίο, σε μερικές περιπτώσεις, φτάνει μέχρι την έκδηλη οργή ή μανία και πάλη.
* Με τον ερεθισμό του μέσου κοιλιακού πυρήνα και της γύρω περιοχής, προκαλείται κατάσταση ηρεμίας και γαλήνης
* Με ερεθισμό της λεπτής ζώνης του περικοιλιακού πυρήνα προκαλείται αίσθημα φόβου, καθώς και αντιδράσεις τιμωρίας
* Από ερεθισμό διαφόρων τμημάτων του υποθαλάμου προκαλείται γενετήσια διέγερση.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License