12: Ευσταχιανή σάλπιγγα

Η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι πόρος (σωλήνας), με τον οποίο συγκοινωνεί το μέσο αυτί με το ρινοφάρυγγα. Εχει δύο στόμια, από τα οποία το ένα συγκοινωνεί με το φάρυγγα και το δεύτερο με το μέσο αυτί. Κύριος ρόλος της ευσταχιανής σάλπιγγας είναι η προστασία του τυμπάνου.

Το όνομά της το οφείλει στον ιταλό γιατρό Ευστάχιο, ο οποίος την ανακάλυψε τον 16ο αιώνα.

Θέση

Η ευσταχιανή σάλπιγγα εκτείνεται από το πρόσθιο τοίωμα του μέσου αυτιού στο πλευρικό τοίχωμα του ρινοφάρυγγα, περίπου στο ύψος της κάτω ρινικής κόγχης. Ένα τμήμα του σωλήνα (περίπου το 1/3) που είναι πιο κοντά στο μέσο αυτί είναι οστέϊνο. Το υπόλοιπο αποτελείται από χόνδρο και προκαλεί μια μικρή ανύψωση, το torus tubarius, στο σημείο του ρινοφάρυγγα όπου εκβάλλει.

Λειτουργία

Εξίσωση πίεσης

Κανονικά η ευσταχιανή σάλπιγγα είναι κλειστή και δεν επιτρέπει την επικοινωνία μεταξύ αυτιού και φάρυγγα, όμως μπορεί να ανοίξει για να περάσει μικρή ποσότητα αέρα και να εξισωθεί η πίεση μεταξύ του μέσου αυτιού και του περιβάλλοντος. Όταν αυτό συμβαίνει, ακούει κανείς ένα "ποπ" (όπως συμβαίνει για παράδειγμα όταν κάποιος βρίσκεται σε ένα αυτοκίνητο που μετακινείται από μεγάλο υψόμετρο σε μικρό ή αντίστροφα). Το χασμουρητό ή η κατάποση συστέλλουν τους μύες του λαιμού και προκαλούν το άνοιγμα της σάλπιγγας. Χωρίς την ευσταχιανή σάλπιγγα, ο αέρας δεν θα μπορούσε να περάσει στο μέσο αυτί, το οποίο θα απομονωνόταν από την ατμόσφαιρα, με αποτέλεσμα τη διαφορά πίεσης και την εύκολη καταστροφή του τυμπάνου.

Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με την ικανότητα της εκούσιας συστολής αυτών των μυών, αντίστοιχα με αυτούς που μπορούν να κουνούν τα αυτιά τους. Όταν αυτό συμβαίνει, ακούει κανείς τη φωνή του δυνατότερα. Το εκούσιο άνοιγμα της σάλπιγγας θεωρείται προτέρημα σε καταστάσεις όπου συμβαίνουν απότομες αλλαγές στην πίεση, όπως σε αεροπορικές πτήσεις ή μετακινήσεις σε ψηλά κτίρια. Περεταίρω ρύθμιση της πίεσης μπιρεί να γίνει με ένα μικρό άνοιγμα του σαγονιού. Η σάλπιγγα μπορεί επίσης να ανοίξει αν κάποιος κλείσει στόμα και μύτη και προσπαθήσει να φυσήξει. Σε αυτή την περίπτωση συνήθως ακούγεται ένας μικρός ήχος και υπάρχει η αίσθηση του αέρα που περνά μέσα στη σάλπιγγα.

Παροχέτευση βλέννας

Η ευσταχιανή σάλπιγγα επιτρέπει επίσης στη βλέννα να φεύγει από το μέσο αυτί. Μολύνσεις των ανώτερων αεραγωγών ή αλλεργίες μπορούν να προκαλέσουν οίδημα (πρήξιμο) της σάλπιγγας, με συνέπεια να παγιδεύονται βακτήρια και να προκαλούνται μολύνσεις του αυτιού. Το οίδημα μπορεί να καταπολεμηθεί με τη χρήση ψευδοεφεδρίνης. Ο πόνος του αυτιού είναι πιο συχνός στα παιδιά γιατί σε αυτά η σάλπιγγα είναι πιο οριζόντια και στενή, κι έτσι η μετακίνηση υγρών είναι δυσκολότερη.

Διαταραχές

Μερικοί άνθρωποι γεννιούνται με την ευσταχιανή σάλπιγγα πολύ στενότερη από το φυσιολογικό. Αυτό μπορεί να οφείλεται είτε σε γενετικούς λόγους, είτε στην άσκηση πίεσης στο κεφάλι κατά τη γέννα. Αποτέλεσμα αυτής της ανωμαλίας είναι η συσσώρευση υπερβολικών ποσοστήτων βλέννας στο μέσο αυτί, κάτι που συχνά προκαλεί απώλεια της ακοής ως ένα βαθμό. Αυτή η κατάσταση είναι γνωστή ως μέση ωτίτιδα.

Η κατάσταση αντιμετωπίζεται με την εισαγωγή μικρών σωλήνων (grommets) μέσω της τυμπανικής μεμβράνης. Έτσι η βλέννα μπορεί να ρεύσει έξω από το αυτί, και επιπλέον εξισορροπείται και η πίεση του αυτιού με αυτή του περιβάλλοντος. Σε μερικές τέτοιες περιπτώσεις μπορεί κάποιος να φυσήξει μικρές ποσότητες αέρα μέσω της σάλπιγγας προς τα έξω.

Μερικοί άνθρωποι υποφέρουν από μόνιμη διάνοιξη της ευσταχιανής σάλπιγγας (μια κατάσταση γνωστή με το όνομα τυμπανοπνευμονία), με αποτέλεσμα να ακούν ένα σπηλαιώδη ήχο της αναπνοής, του παλμού και της ομιλίας τους.
Aeskulap.png Περιέχονται πληροφορίες για ιατρικά θέματα. Δείτε την προειδοποίηση για ιατρικά άρθρα.

Από τη ελληνική Βικιπαίδεια http://el.wikipedia.org . Όλα τα κείμενα είναι διαθέσιμα υπό την GNU Free Documentation License