Hellenica World

.



Ένα άσπρο κουνέλι της κατηγορίας των «νάνων», με καφέ μικρές περιοχές του τριχώματός του. (*)

Τα κουνέλια είναι μικρά θηλαστικά της οικογένειας των λαγοειδών (Leporidae), που εντοπίζονται σε πολλά σημεία του κόσμου. Υπάρχουν επτά διαφορετικά γένη στην οικογένεια στα οποία ταξινομούνται τα κουνέλια, συμπεριλαμβανομένου του Ευρωπαϊκού Λαγού (αγριοκούνελο-Oryctolagus cuniculus), του Συλβίλαγου (γένος Sylvilagus; 13 είδη), και του Λαγού Amami (Pentalagus furnessi, ένα είδος υπό εξαφάνιση στο Amami Oshima, Ιαπωνία). Υπάχουν πολλά ακόμα είδη κουνελιών, τα οποία, μαζί με το Συλβίλαγο, το pika (λαγόμορφο θηλαστικό Ασίας) και το λαγό σχηματίζουν την τάξη Lagomorpha. Γενικά, τα κουνέλια ζουν για περίπου 4-10 έτη. Έχουν μήκος σώματος από 40-50 εκατ. του μέτρου, κοντή ουρά, τρίχες δέρματος παχιές με διάφορο χρώμα, που ποικίλει με τη φυλή, αυτιά μακρυά και πόδια με νύχια.

Αγριοκούνελα (διαφορές)

Το άγριο κουνέλι έχει μήκος 25-35 εκατ. και βάρος 2-2,5 χιλ/μα. Έχει χρώμα λευκό, με τρίχες μέσα στο λευκό χρώμα διάσπαρτες φαιές. Πολλές φορές βρίσκουμε και κουνέλια με μαύρο χρώμα, αλλά αυτά έχουν διασταυρωθεί με κουνέλια οικιακά. Η φυσική ζωή του άγριου κουνελιού ανέρχεται σε 8-9 χρόνια. Ζει σε όλα τα είδη των εδαφών, σε κοιλάδες και βουνά μέχρι 600 μέτρα υψόμετρο. Έχει πολλούς εχθρούς, όπως τους κυνηγούς, τη νυφίτσα, την ικτίδα, την οξογαλή, την αλεπού και σχεδόν όλα τα αρπακτικά πουλιά. Η περίοδος της γονιμότητάς του αρχίζει περί τα μέσα Φεβρουαρίου και η εγκυμοσύνη διαρκεί ένα μήνα, με γονιμοποίηση 4-6 φορές το χρόνο.

Το οικιακό κουνέλι προέρχεται από το άγριο κουνέλι που συνήθισε να εκτρέφεται και σε κλειστό χώρο, τα κουνελοτροφεία. Η επίδραση της οικόσιτης κουνελοτροφίας και η επιλογή έφερε πολλές ευγενείς επιδράσεις στο αγριοκούνελο, στο μέγεθος του σώματος, στο τρίχωμα, στο μήκος των αυτιών και στη διάπλαση της κεφαλής του. Γενικά, το οικόσιτο κουνέλι είναι πιο παχύσαρκο από το αγριοκούνελο και πολλές φορές ζυγίζει 7-9 χιλ/μα. Μερικές φορές το τρίχωμα είναι φαιό, αλλά επίσης λευκό, μαύρο, σκουρόχρωμο, κηλιδωτό και συνήθως το μήκος του τριχώματος περισσότερο μακρύ. Τα αυτιά του είναι πιο κοντά και το κεφάλι πιο στενό αλλά μακρύτερο. Η γονιμότητα του οικοδίαιτου κουνελιού διαρκεί περισσότερο από του άγριου, με 7-10 γέννες το χρόνο.

[Επεξεργασία] Η σχέση του ανθρώπου με το κουνέλι

Η σχέση του ανθρώπου με τον Ευρωπαϊκό Λαγό ή το ‘απλό’ κουνέλι καταγράφηκε για πρώτη φορά από τους Φοίνικες πάνω από 1.000 έτη π.Χ., όταν ονόμασαν την Ιβηρική Χερσόνησο ‘i-shephan-im’ (που σημαίνει ‘η γη του κουνελιού’), κάτι που οι Ρωμαίοι μετέτρεψαν στη λατινική μορφή ‘Hispania’, κι επομένως στη σύγχρονη λέξη ‘Ισπανία’ (‘Spain’).

Ο Ευρωπαϊκός Λαγός (Oryctolagus cuniculus) είναι το μοναδικό είδος κουνελιού που μπορεί να εξημερωθεί. Όλες οι ράτσες των κουνελιών – όπως οι νάνοι και τα κουνέλια Αγκύρας- ανήκουν σε αυτό το είδος. Ωστόσο, τα κουνέλια και οι άνθρωποι αλληλεπιδρούν με πολλούς διαφορετικούς τρόπους, πέρα από την εξημέρωση. Τα κουνέλια είναι ένα παράδειγμα ζώου, το οποίο ο ίδιος πολιτισμός μεταχειρίζεται ως φαγητό, κατοικίδιο και ‘μπελά’.

Όσα κουνέλια χρησιμοποιούνται για φαγητό, είτε καταδιώκονται είτε εκτρέφονται γι’ αυτό το σκοπό. Δολώματα ή όπλα μαζί με σκυλιά διατίθενται συνήθως για το κυνήγι άγριων κουνελιών. Σε πολλές περιοχές εκτρέφονται επίσης κουνέλια για το κρέας τους, μια διαδικασία που ονομάζεται κουνελοτροφία. Η γούνα των κουνελιών χρησιμοποιείται συχνά ως τμήμα ορισμένων αξεσουάρ, όπως εσάρπες ή καπέλα. Τα κουνέλια είναι επίσης πολύ καλοί παραγωγοί κοπριάς. Τα ούρα τους, καθώς περιέχουν μεγάλη ποσότητα αζώτου, καθιστούν τις λεμονιές ιδιαίτερα παραγωγικές. Το γάλα τους ενδέχεται να έχει επίσης μεγάλη φαρμακευτική (δες παρακάτω συνδέσμους) ή θρεπτική αξία εξαιτίας της υψηλής περιεκτικότητάς του σε πρωτεΐνη.

Υπάρχει πλήθος θεμάτων υγείας που σχετίζονται με τη χρησιμοποίηση των κουνελιών για το κρέας τους, ένα από τα οποία είναι η αρρώστια Pasteurella Tularensis. Ένα ακόμη αποκαλείται Rabbit Starvation, εξαιτίας είτε της χαμηλής περιεκτικότητας του κρέατός τους σε λιπαρά είτε της έλλειψης αμινοξέων στο κρέας τους και της περιορισμένης σύνθεσης αυτών στο ανθρώπινο σώμα.

* “Altered rabbit milk can help cure disease” by David Pesci
* "Rabbit milk saves babies", BBC News, 28 July 2000
* "Human acid alpha-glucosidase from rabbit milk has therapeutic effect in mice with glycogen storage disease type II"

[Επεξεργασία] Οικόσιτα κουνέλια

Ένα υγιές οικόσιτο κουνέλι μπορεί να ζήσει 6-10 έτη. Του αρέσει να πετά εδώ κι εκεί παιχνίδια και να ροκανίζει χαρτόνια. Σε ορισμένες περιπτώσεις, μπορεί ακόμα και να συμφιλιωθεί με γάτες και σκύλους. Αν και συχνά εγκλωβίζονται σε μικρούς χώρους, τα κουνέλια μπορούν εξίσου να περιφέρονται ελεύθερα, παρόμοια με γάτες και σκύλους, οπότε ονομάζονται ‘οικιακά κουνέλια’. Μεγάλα, φτηνά κλουβιά είναι δυνατό να κατασκευαστούν από 'Idea-cubes', που μπορούν να εντοπιστούν σε πολλά καταστήματα.

Τα θηλυκά κατοικίδια κουνέλια πρέπει να στειρώνονται σε μικρή ηλικία, καθώς είναι επιρρεπή στον καρκίνο της μήτρας και μπορεί να υποφέρουν και να οδηγηθούν στο θάνατο αργότερα, αν δεν το αποτρέψουμε. Εκτός αυτού, η στείρωση θα μειώσει πιθανή επιθετική συμπεριφορά που σχετίζεται με τη γέννα. Ο ευνουχισμός των αρσενικών δημιουργεί επίσης πολλά πλεονεκτήματα σχετικά με την υγεία και τη συμπεριφορά τους. Ορισμένα κουνέλια μπορούν να γίνουν υπερβολικά επιθετικά προς άλλα, εκτός κι αν γίνεται προσπάθεια να συμφιλιωθούν μεταξύ τους με τον καιρό. Η στείρωση /ο ευνουχισμός και των δύο είναι το κλειδί για την επιτυχία αυτής της προσπάθειας.

Σε αντίθεση με τις γάτες, δεν επιτρέπεται να αφαιρούμε τα νύχια των κουνελιών. Καθώς δε διαθέτουν πέλμα στο κάτω μέρος των ποδιών, τα κουνέλια χρειάζονται τα νύχια για ισορροπία. Επομένως, η αφαίρεση των νυχιών από τα πόδια του κουνελιού το καθιστά ανίκανο να περπατήσει, με αποτέλεσμα να σκοντάφτει διαρκώς.

Με την προϋπόθεση ότι δέχονται σωστή φροντίδα, τα κουνέλια μπορούν να γίνουν φιλικά και παιχνιδιάρικα κατοικίδια. Εκτρέφονται σε πολλές περιοχές του κόσμου, τόσο σε εσωτερικούς όσο και σε εξωτερικούς χώρους. Τα κουνέλια που διατηρούνται σε εσωτερικούς χώρους είναι κατά κανόνα πιο υγιή και πιο κοινωνικά από όσα διατηρούνται σε εξωτερικούς χώρους. Αν στεγάζονται σε εσωτερικό χώρο και δε διαθέτουν πρόσβαση σε επικίνδυνα σημεία (ιδιαίτερα ηλεκτρικά καλώδια και φυτά που πιθανώς να είναι τοξικά), είναι σχετικά ασφαλή από αρπακτικά, παράσιτα, ασθένειες και ακραίες θερμοκρασίες. Τα κουνέλια που διατηρούνται σε εξωτερικό χώρο πρέπει να διαθέτουν καταφύγιο που να θερμαίνεται το χειμώνα και να σκιάζεται το καλοκαίρι. Τα οικιακά κουνέλια αισθάνονται άνετα σε θερμοκρασίες μεταξύ 10 και 21 βαθμών Κελσίου (50 με 70 βαθμοί Fahrenheit), ενώ δεν ανέχονται θερμοκρασίες άνω των 32 βαθμών Κελσίου (90 βαθμοί Fahrenheit).

Οι κτηνίατροι που εξειδικεύονται στα κουνέλια συστήνουν μια διατροφή αποτελούμενη από καθαρό νερό, ορισμένη ποσότητα συσκευασμένων συνθετικών τροφών και άφθονο σανό καθημερινά. Πρόσθετα λαχανικά (2 κούπες ανά 2,3 κιλά σωματικού βάρους) πρέπει να παρέχονται: καλές επιλογές αποτελούν το μαρούλι (όχι iceberg), ο μαϊνδανός, το αγριοραδίκι, το αντίδι και ο βασιλικός. Καρότα και φρούτα πρέπει να περέχονται με φειδώ.

Ακολουθεί λίστα με τα κατάλληλα φυτά για τη διατροφή των κουνελιών.

Αγγελική, Αγκυνάρα (φύλλα), Αγριάνιθο, Αγριοκεχρί, Αγριομαϊνδανός, Αγριομάραθο, Αγριομηλιά, Αγριομουριά, Αγροστώδη, Ακακία, Αλσίνη, Αμπέλι, Αμυγδαλιά, Ανθρίσκος ο ασλόφιλος, Άνισον, Αντίδι, Αντράκλα, Αραβόσιτος, Αρακάς, Αραχίδα, Αρνόγλωσσο, Αχλαδιά, Βανάνα, Βατόμουρο, Βελανιδιά, Βερυκοκία, Βιβούρνο / ψευδοδάφνη, Βίκος, Βρώμη, Βρώμος, Γιασεμί, Γογγύλι (ρίζες, φύλλα), Γουλί, Δάλια, Δενδρολίβανο, Δρυς, Δυόσμος, Ελελίφασκος, Ελκά, Ερείκη, Ζαχαρομπίζελο, Ζωχός, Ηλίανθος ο ετήσιος, Ηλίανθος κονδυλόρριζος, Ηράκλειον σφονδύλιον, Θυμάρι, Κάλαμος, Καρνίλια, Καρπούζι (φλοιός), Καρύδια, Κάρυξ, Καρότο, Καστανιά, Καψέλλα, Κέδρος, Κερασιά, Κισσός, Κολλητσίδα, Κουκιά, Κουμαριά, Κουτσομηλιά, Κράμβη, Κράμβη αγροδίαιτος, Κριθή, Λάπαθο, Λαχανίδα, Λάχανο, Λάχανο Βρυξελλών, Λεπτοκαριά, Λεύκη, Μαϊνδανός, Μάραθο, Μαρούλι, Μελικουνιά, Μελίλητος, Μηδική δενδρώδης, Μηδική εδώδιμος, Μήλα, Μολόχα, Μουριά, Μπιζέλι, Νεροκάρδαμο, Νερομολόχα, Ονοβρυχία, Οξυά, Παστινάκα άγρια, Παντζάρια, Πασχαλιά, Πατάτα, Πεπόνι, Πεύκη, Πικραλίδα, Πιπεριά, Πίτυρα, Πολύγονον, Πορτοκάλι, Πράσσο, Πτελέα, Ραπάνι, Ρίγανι, Ροδάκινο, Ροδιά, Σέλινο, Σηνέκιο κοινό, Σίτος, Σκόρδο, Σκουλόχορτο, Σμέουρο, Σόγια, Σπανάκι, Σπάρτο, Συκιά, Σύμφυτο φαρμακευτικό, Τεύτλο, Τεύτλο κτηνοτροφικό, Τουσσίλαγκο, Τριφύλι, Τσίπουρα σταφυλιών, Φαγόπυρον, Φαγόπυρον λιβαδιών, Φασολιά, Φάφαρις, Φιλύρα, Φράουλα, Χαρουπιά, Χηνοπόδιον ο καλός Ερίκος, Ψυλόχορτο

Τα οικιακά κουνέλια είναι απαραίτητο να ελέγχονται καθημερινά, καθώς είναι πιθανό να παρουσιαστούν ξαφνικά μολύνσεις και ασθένειες. Τα [[δόντια]] δεν πρέπει να μακραίνουν υπερβολικά, διότι σε αυτήν την περίπτωση εμποδίζουν το κουνέλι να τραφεί. Δε συστήνεται να ακονίζουμε ή να κόβουμε τα δόντια του κουνελιού. Είναι προτιμώτερο να απευθύνεται κανείς σε έναν κτηνίατρο. Τα δόντια ενός κουνελιού ενδέχεται να μακρύνουν μέχρι και 12 εκατοστά (5 ίντσες) το χρόνο. Τα νεαρά κουνέλια έχουν μικρά και λευκά δόντια, ενώ τα ηλικιωμένα μακρυά και κίτρινα.

Το μουστάκι του κουνελιού είναι ένα ιδιαίτερα ευαίσθητο όργανο και δεν πρέπει ποτέ να κόβεται. Τα μάτια πρέπει να διατηρούνται καθαρά, χωρίς τσίμπλες. Ο έλεγχος των οπισθίων του κουνελιού είναι απαραίτητος, καθώς τα απορρίματα που πιθανώς παραμένουν θα προσελκύσουν μύγες, οι οποίες θα αφήσουν αυγά και θα σχηματίσουν κάμπιες. Στη συνέχεια, οι κάμπιες θα τραφούν με σάρκα προκαλώντας έντονο πόνο στο ζώο. Επίσης, πρέπει τα αυτιά, όπως και κάθε άλλο μέρος του σώματος, να είναι καθαρά.

Περιβαντολογικά προβλήματα με κουνέλια

Τα κουνέλια αποτέλεσαν συν τοις άλλοις πηγή περιβαντολογικών προβλημάτων όταν αφέθηκαν από τους ανθρώπους ελεύθερα στη φύση. Εξαιτίας της όρεξής τους και του ρυθμού αναπαραγωγής τους, η αρπαγή αγριοκούνελων μπορεί να αποδειχθεί δύσκολη για τη γεωργία. Δηλητηριασμός με αέριο, φράχτες, κυνήγι, δολώματα και κυνήγι με κουνάβια έχουν χρησιμοποιηθεί ώστε να ελέγχονται οι πληθυσμοί των κουνελιών, αλλά πιο αποτελεσματικές είναι ορισμένες ασθένειες όπως η μυξωμάτωση και η ασθένεια calicivirus. Στην Ευρώπη, όπου τα κουνέλια εκτρέφονται σε μεγάλη κλίμακα, προστατεύοντα από τη μυξωμάτωση και την ασθένεια calicivirus μέσω ενός γενετικά μεταλλαγμένου ιού.

Ο ιός αναπτύχθηκε στην Ισπανία και είναι ιδιαίτερα ευεργετικός για τους εκτροφείς κουνελιών. Ο διασκορπισμός του, ωστόσο, σε άγριους πληθυσμούς σε περιοχές όπως η Αυστραλία θα προξενούσε ραγδαία πληθυσμιακή αύξηση, καθώς οι προαναφερθείσες ασθένειες αποτελούν το σημαντικότερο κίνδυνο για την επιβίωση των κουνελιών.

Κατάταξη

Αρχικά, τα κουνέλια και οι λαγοί τοποθετήθηκαν στην τάξη Rodentia (rodent) μέχρι το 1912, οπότε μεταφέρθηκαν στην καινούρια τάξη Lagomorpha . Αυτή η τάξη, εκτός από τα κουνέλια και τους λαγούς, συμπεριλαμβάνει και pikas (λαγόμορφα θηλαστικά Ασίας).


Τάξη Lagomorpha

Τα κουνέλια στον πολιτισμό και τη λογοτεχνία

Τα κουνέλια χρησιμοποιούνται συχνά ως σύμβολο γονιμότητας. Είναι πιθανό πως, ως συνέπεια αυτού, έχουν σχετιστεί με το Πάσχα (Πασχαλινός Λαγός). Ο βιολογικός τους ρόλος ως θηράματα αρπακτικών τα καθιστά σύμβολο αθωότητας, ένα ζώο που φαίνεται πως δεν επιθυμεί να βλάψει κανέναν, κάτι που δημιουργεί μία επιπλέον σύνδεση με το Πάσχα.

Επιπροσθέτως, αποτελούν στη λαϊκή παράδοση συνηθισμένο αρχέτυπο του πανούργου που χρησιμοποιεί επιδεξιότητα προκειμένου να νικήσει τους εχθρούς του. Γνωστά τέτοια παραδείγματα είναι ο ‘Br'er Rabbit’ από αφροαμερικάνικα λαϊκά παραμύθια και ο χαρακτήρας-κινούμενο σχέδιο της Warner Brothers ‘Bugs Bunny’.

Στη λαϊκή παράδοση των Ηνωμένων Πολιτειών της Αμερικής, το λαγοπόδαρο φέρεται συχνά σαν φυλαχτό, ενώ μετατρέπεται συνήθως σε μπρελόκ και θεωρείται πως φέρνει έτσι καλή τύχη. Το έθιμο αυτό απορρέει από μια μέθοδο της αφροαμερικανικής λαϊκής μαγείας που αποκαλείται hoodoo (ή voodoo).

Ανθρωπομορφικά κουνέλια έχουν εμφανιστεί σε πλήθος έργων του κινηματογράφου και της λογοτεχνίας, πιο φανερά με το ‘Λευκό Κουνέλι’ στο ‘Alice’s Adventures in Wonderland’ του Lewis Caroll; στο δημοφιλές μυθιστορήμα ‘Watership Down’ του Richard Adams; και στα έργα της Beatrix Potter με τον ‘Peter Rabbit’.

Στην ιαπωνέζικη παράδοση, τα κουνέλια κατοικούν στο φεγγάρι όπου φτιάχτουν ‘mochi’ – το γνωστό κολατσιό από κολλώδη χυλό ρυζιού. Αυτό προέρχεται από την ερμηνεία μαύρων κηλίδων στο φεγγάρι ως ένα κουνέλι που στέκεται στα ακροδάκτυλα προς τα αριστερά σα να χτυπά γάλα για βούτυρο. Μια λαϊκή εκδήλωση αυτής της παράδοσης μπορεί να εντοπιστεί σε ένα χαρακτήρα γνωστό ως ‘Sailor Moon’, του οποίου το όνομα είναι ‘Usagi’ (στα ιαπωνέζικα ‘κουνέλι’).

Στην κινέζικη λογοτεχνία, κουνέλια συντροφεύουν επίσης τον Chang’e στο φεγγάρι. Συνδεδεμένα εκτός αυτού με το Κινέζικο νέο έτος (ή Σεληνιακό Νέο Έτος),τα κουνέλια είναι ένα από τα δώδεκα μυθικά ζώα στον κινέζικο ζωδιακό κύκλο για το κινέζικο ημερολόγιο. Αξίζει να σημειωθεί ότι στο βιετναμέζικο σεληνιακό έτος αντικαταστάθηκε το κουνέλι με τη γάτα, καθώς δεν υπήρχαν κουνέλια στο Βιετνάμ.

Δείτε επίσης

* Domestic rabbit
* List of fictional rabbits
* Rabbits in Australia

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Πηγές

* ΙΩΑΝΝΗ ΒΑΓΙΑΝΟΥ ‘Συστηματική κουνελοτροφία-λαγοτροφία’ (Εκδόσεις ΨΥΧΑΛΟΥ)



Θηλαστικά

Φωτογραφίες θηλαστικών

Retrieved from "http://el.wikipedia.org/"
All text is available under the terms of the GNU Free Documentation License

Τεχνολογία

Επιστήμη

Αλφαβητικός κατάλογος

Home