.
Η κυδωνιά (επιστ. Κυδωνέα η προμήκης, Cydonia oblonga συνώνυμα Cydonia vulgaris Pers. και Pyrus cydonia L.) είναι οπωροφόρο δέντρο της οικογένειας των Ροδοειδών. Η καταγωγή της είναι από την περιοχή του Καυκάσου ή το Ιράν. Ως καλλιεργούμενο φυτό προτιμά τα πηλοαμμώδη εδάφη, όπως επίσης και τα υγρά, αρκεί να στραγγίζονται καλά. Ο πολλαπλασιασμός της γίνεται με μοσχεύματα, παραφυάδες και καταβολάδες. Ζει μέχρι και 50 χρόνια. Είναι δέντρο γνωστό από τα αρχαιότατα χρόνια, αφιερωμένο στην Αφροδίτη. Για το λόγο αυτό ονομάζεται και «Μήλο της Αφροδίτης».
Περιγραφή
Πρόκειται για δικοτυλήδονο φυλλοβόλο δέντρο, που φτάνει τα 8 μέτρα (με μέσο ύψος τα 3-4 μ.) σε ύψος και είναι συγγενικό με τη μηλιά και με την αχλαδιά. Είναι επιπολαιόριζο και έχει θυσανωτή ρίζα. Ο κορμός και τα κλαδιά του έχουν γκριζόμαυρο χρώμα και είναι λίγο στρεβλωμένα. Έχει μεγάλα, απλά και δερματώδη φύλλα, με πολλές τρίχες και μεγάλα λευκά ή ρόδινα άνθη, τα οποία είναι μονήρη, με πέντε πέταλα. Το μήκος των φύλλων κυμαίνεται από 6 ως 11 εκατοστά. Ο καρπός του, το κυδώνι, έχει χρώμα κίτρινο προς το χρυσό, όταν είναι ώριμο και έχει σχήμα ακανόνιστο (αχλαδιού). Ορισμένα είδη λεπιδόπτερων τρέφονται με κυδώνια.
Πολλαπλασιασμός
Ο γνωστότερος τρόπος πολλαπλασιασμού του δέντρου είναι τα μοσχεύματα και οι παραφυάδες. Ως υποκείμενα χρησιμοποιούνται κλωνάρια Προβηγκίας, Ορλεάνης και Ιστ Μάλινγκ. Η φυτεία των δέντρων γίνεται σε αποστάσεις που κυμαίνονται από 4 ως 6 μέτρα. Η λίπανση γίνεται με ουσίες πλούσιες σε άζωτο και κάλιο. Η καρποφορία του φυτού αρχίζει στον τρίτο με τέταρτο χρόνο της ηλικίας της και αυξάνει μέχρι το 15ο έτος. Από το 25ο έτος αρχίζει η πτώση της παραγωγής. Αξίζει να σημειωθεί ότι το φυτό δεν μπορεί να καρποφορήσει αν δεν ποτίζεται συχνά, αλλά με μικρές ποσότητες νερού. Σε διαφορετική περίπτωση, οι καρποί δε μεγαλώνουν, αποκτούν ακανόνιστο σχήμα και γεμίζουν πολλά λιθώδη κύτταρα.
Ποικιλίες
Οι κυριότερες ποικιλίες που καλλιεργούνται στον ελληνικό χώρο είναι τα μηλοκύδωνα ή ψωμοκύδωνα, η πορτογαλική (Del Portogallo) και η μαμούθ, με πολύ μεγάλο καρπό, που χρησιμοποιείται στη ζαχαροπλαστική και ως επιτραπέζιο.
Καλλιέργεια και χρησιμότητα
Φύλλωμα κυδωνιάς και ώριμο φρούτο.
Η κυδωνιά αυτοφύεται σε όλες τις χώρες που γειτνιάζουν με τη Μεσόγειο, όπως η Γαλλία, η Ισπανία και η Ελλάδα. Χρησιμοποιείται για την παρασκευή μαρμελάδας, κυδωνόπαστας και κομπόστας (από τον καρπό της), ενώ το ξύλο της είναι ανθεκτικό και δεν σαπίζει. Ως αποτέλεσμα, το ξύλο της κυδωνιάς χρησιμοποιείται στην τορνευτική και στη λεπτοξυλουργική. Από τα φύλλα του δέντρου παρασκευάζεται αφέψημα, το οποίο έχει μαλακτικές και αποχρεμπτικές ιδιότητες.
Βιβλιογραφία
Νέα Εγκυκλοπαιδεία. Εκδ. Μαλλιάρης-Παιδεία, 2006, τ. 13, σελ. 410.
Εγκυκλοπαίδεια 2002, εκδ. 1984, τ. 10, σελ. 293.
Βότανα για καθαρτικό
Scientific Library
Retrieved from "http://el.wikipedia.org/"
All text is available under the terms of the GNU Free Documentation License
