Η δασική πέυκη, δασόπευκο ή λιάχα (επιστημονική ονομασία P. sylvestris, Πεύκη η αγρία) είναι ένα είδος πέυκου ιθαγενές στην Ευρώπη και την Ασία, από την Πορτογαλία και τη βόρεια Νορβηγία, μέχρι τον Καύκασο και την ανατολική Σιβηρία. Βρίσκεται σε μερικά όρη της βορείου Ελλάδας. Πρόκειται για το πιο διαδεδομένο κωνοφόρο μετά τον κοινό γιουνίπερο.[1] Στα βόρεια, το είδος ζει σε χαμηλό υψόμετρο, από το επίπεδο της θάλασσας μέχρι τα χίλια μέτρα, ενώ στα νότια είναι είδος μεγάλου υψομέτρου, ζώντας στα 1.200 με 1.600 μέτρα. Αναγνωρίζεται από τις σχετικά μικρές πρασινομπλέ βελόνες και το πορτοκαλοκόκκινο κορμό του.[1][2]

Περιγραφή

Η δασική πεύκη είναι αειθαλές δέντρο με κιτρινοκόκκινο φλοιό και μεγάλο ύψος που φτάνει και τα 40 μέτρα και διάμετρο κορμού το ενάμιση μέτρο. Ένα δέντρο είχε διάμετρο κορμού στο ύψος του στήθους 4,5 μέτρα και ένα άλλο ύψος 50 μέτρα.[1] Ο φλοιός στο κατώτερο κορμό είναι καφεγκρί, ενώ το ανώτερο μέρος και τα κλαδιά είναι πορτοκαλί. Τα κουκουνάρια του είναι μικρά και ωοειδή, χρώματος γκριζοκάστανου. Ο κορμός του ίσιος με μεγάλες ρωγμές. Όταν είναι γέρικο γυμνώνεται αφήνοντας μία τούφα στην κορυφή του. Συνήθως ζουν 150 με 300 χρόνια, αν και κάποια δέντρα στη Σουηδία είχαν ηλικία 700 ετών και ένα άλλο στην ανατολική Λαπωνία είχε το 2007 ηλικία 764 ετών.[1][3]
Ανώριμος κώνος δασικής πεύκης.

Οι βλαστοί είναι χρώματος ανοικτού καφέ και είναι διατεταγμένοι σπειροειδώς. Στα ώριμα δέντρα τα φύλλα («βελόνες») είναι ανοικτό μπλε-πράσινο, συχνά πιο σκούρο πράσινο με σκούρο κίτρινο-πράσινο το χειμώνα, με μήκος 2,5 έως 5 εκατοστά και ένα με δύο χιλιοστά πλάτος, που παράγονται σε δέσμες των δύο με μια μόνιμη γκρι θήκη· στα ακμαία νεαρά δέντρα τα φύλλα μπορεί να είναι διπλάσια σε μέγεθος, και μερικές φορές εμφανίζονται σε δέσμες των τριών ή τεσσάρων στις άκρες των ισχυρών βλαστών. Ο χρόνος που ένα φύλλο παραμένει στο δέντρο κυμαίνεται από δύο έως τέσσερα χρόνια σε θερμότερα κλίματα, και έως και εννέα χρόνια στις υποαρκτικές περιοχές. Δενδρύλια μέχρι ενός έτους φέρουν νεαρά φύλλα νεανικής. Αυτά είναι ενιαία (όχι σε ζεύγη), με μήκος 2-3 cm, επίπεδα, με ένα οδοντωτό περιθώριο.[1]

Οι κώνοι σπόρων είναι κόκκινοι κατά την επικονίαση, στη συνέχεια είναι ανοιχτοί καφέ, στρογγυλοί και με διάμετρο 4-8 mm το πρώτο έτος, και μεγαλώνουν σε πλήρες μέγεθος το δεύτερο χρόνο. Είναι μυτεροί, ωοειδείς-κωνικοί, πράσινοι και στη συνέχεια, γκρι-πράσινοι με κίτρινο-καφέ κατά την ωριμότητα , και έχουν μήκος 3 έως 7,5 cm. Οι φολίδες του κώνου έχουν μία επίπεδη σε πυραμιδοειδή απόφυση, με ένα μικρό αγκάθι. Οι σπόροι είναι μαυριδεροί, με μήκος τρια έως πέντε χιλιοστά. Απελευθερώνονται όταν οι κώνοι ανοίγουν την άνοιξη 22-24 μήνες μετά τη γονιμοποίηση. Οι κώνοι με τη γύρη είναι κίτρινοι, περιστασιακά ροζ, με μήκος 8 με 12 χιλιοστά. Η γύρη απελευθερώνεται στα μέσα έως τα τέλη της άνοιξης.[1]
Χρήσεις

Το ξύλο του είναι γνωστό με την ονομασία κόκκινη ξυλεία, ερυθρωπό εσωτερικά και σκληρό, και χρησιμοποιείται ως πρώτη ύλη για την παρασκευή ξυλοπολτού για χαρτί, στις οικοδομικές κατασκευές και στη ναυπηγική.
παραπομπές

↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Gymnosperm Database: Pinus sylvestris
↑ Trees for Life: Species profile: Scots pine
↑ Lapista löytyi ennätysvanha mänty (στα Φιλανδικά). 2007. Ανακτήθηκε στις 31 Δεκεμβρίου 2011.

Scientific Library