Η αψινθιά λατ. (Artemisia absinthium[2]), γνωστή ως αψιθιά, αγριαψιθιά, απιστιά, πέλινο και αβροβότανο ανήκει στο γένος Αρτεμισία ως είδος αψίνθη. Πρόκειται για ξηρόφυτο ποώδες πολυετές φυτό που το ύψος του κυμαίνεται ανάλογα με το υποείδος από 20 εκ. έως 1,20μ. Ευδοκιμεί στις εύκρατες και θερμές χώρες ως αυτοφυές σε άγονους και βραχώδεις τόπους.

Ιστορικό

Το φυτό καλλιεργείται από τα βιβλικά χρόνια, για την αντιμετώπιση των επιδημιών και σαν έντομο-απωθητικό. Η πικράδα της αντιπροσωπεύει μεταφορικά την αμαρτία στην βίβλο. Την χρησιμοποιούσαν από τα χρόνια του Ιπποκράτη. Θεωρούσαν ότι δυναμώνει την μνήμη και την λογική, βοηθά στους πόνους στους μυς, αρθρώσεις και συνδετικούς ιστούς, δυναμώνει την όραση, βαθαίνει τον ύπνο. Εξ αιτίας της τελευταίας ιδιότητας στα χωριά γέμιζαν τα μαξιλάρια με Αψιθιά. Σε περιόδους επιδημιών χολέρας και πανώλης κρέμαγαν το φυτό στις κατοικίες και κάπνιζαν τους χώρους καίγοντας βλαστούς Αψιθιάς. Ο Διοσκουρίδης γράφει για την Αψιθιά «…όταν ανακατεύεις το μελάνι με έγχυμα αψιθιάς τα ποντίκια δεν αγγίζουν τους πάπυρους».[3]
Περιγραφή

Χαρακτηρίζεται από όρθιο βλαστό με έμμισχα εναλλασσόμενα, αντίθετα, ελαφρώς αρωματικά, φύλλα, ασημένιου-πράσινου χρώματος, τα οποία καλύπτονται από λευκές τρίχες για να μειώνεται η διαπνοή.[4] Τα άνθη της είναι μικρά, κιτρινοπράσινου χρώματος και σχηματίζουν μικρά δισκοειδή κεφάλια (ανθίδια), τα οποία με τη σειρά τους οργανώνονται σε ταξιανθία φόβη (βοτρυώδης ταξιανθία). Από τη σύνθετη αυτή διάταξη των ανθέων πήρε η οικογένεια το όνομά της σύνθετα. Ανθίζουν από τον Ιούνιο έως το Σεπτέμβριο.
Ο περίφημος πίνακας Αψέντι του Εντγκάρ Ντεγκά, Μουσείο Ορσέ, Παρίσι

Οι χυμοί τους έχουν πικρή γεύση και από αυτό το φυτό εξάγεται ένα αιθέριο έλαιο πράσινου χρώματος, η αψίνθη, το οποίο έχει χρησιμοποιηθεί κατά το παρελθόν στη φαρμακολογία βοτάνων για τις αντιελμινθικές, αιμοστακτικές, αντιφλεγμονώδεις, αντιπυρετικές, αντισηπτικές και διουρητικές ιδιότητές του, καθώς και για την παρασκευή του τοξικού αλκοολικού ποτού αψέντι η κατάχρηση του οποίου μπορεί να επιφέρει νευρικές διαταραχές, αλλά και του βερμούτ. Το αποσταγμένο έλαιο της Αψιθιάς ήταν βασικό συστατικό ενός ποτού που το ονόμαζαν Αψέντι (Absinthe). Η κατανάλωση αυτού του ποτού τον 19ο αιώνα ήταν ένα σοβαρότατο κοινωνικό πρόβλημα αντίστοιχο με το σημερινό των ναρκωτικών. Η χρήση του αιθέριου ελαίου της Αψιθιάς σαν αρωματικού καταργήθηκε στις αρχές του 20ου αιώνα, όταν ανακαλύφθηκε ότι το συστατικό Θουγιόνη (Thujone) που περιέχει σε υπερβολικές δόσεις προκαλεί βλάβη στο νευρικό σύστημα και παραισθήσεις. Η παρατεταμένη χρήση και σε υπερβολικές δόσεις της αψιθιάς μπορεί να προκαλέσει διαταραχές στο νευρικό σύστημα. Η σημερινή νομοθεσία της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η οποία τέθηκε σε ισχύ το 1988 υπαγορεύει (συνιστά) πως «το αψέντι μπορεί να πωλείται νόμιμα υπό την προϋπόθεση να μην περιέχει περισσότερο από 10mg Θυϊόνης (thrujione)». Σήμερα χρησιμοποιείται σαν συστατικό διάφορων λικέρ στην Ιταλία και Ισπανία καθώς και στο Γερμανικό βερμούτ.[5]
Συγγενικά είδη

Εκτός από την αχίλλεια (achillea millefolium) δηλ. χιλιόφυλλη που χρησιμοποιούνταν εξωτερικά ως κατάπλασμα ή αλοιφή στο πεδίο της μάχης ως αντιαιμορραγικό, επουλωτικό και πιθανώς ως αναισθητικό για τους πληγωμένους στρατιώτες είτε εσωτερικά με τη μορφή αφεμήματος, η ελληνική χλωρίδα περιλαμβάνει άλλα πέντε είδη ως καλλωπιστικά φυτά:

Achillea ptarmica
Achillea aegyptiaca
Achillea tomentosa
Artemisia Vulgaris (κοινή)
Artemisia brachyphylla (μικρόφυλλη)[6]

Παραπομπές

↑ Κατηγορία φυτών των συνθέτων από την Livepedia
↑ Ευστράτιος Τσακαλώτος «absinthium, ii- μεταφορικά προς δήλωσιν τινός πικρού μεν, αλλά σωτηρίου πράγματος», Λεξικό Λατινο-Ελληνικόν σ. 4, 1921
↑ Διοσκουρίδης, Περί ύλης ιατρικής
↑ Εκπαιδευτική Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια «Φυτολογία», σ. 224, Εκδ. Αθηνών 1983
↑ IL MILLEPIANTE, Edizione italiana- sambato nel mese di Giugno 19994, σ. 173
↑ Εγκυκλοπαίδεια Δομή, Τόμ. 3, σ. 700 και Τόμ. 4 σ. 479 ISBN 960-8177-54-5

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Αρτεμισία το Αψίνθιο
Από το φαρμακείο της φύσης
Αψέντι, το ποτό θρύλος

Φωτογραφίες Φυτών

Φυτά

Scientific Library